Jolanda (62) uit Amersfoort kreeg in de laatste vijf jaar ineens te maken met verlies van haar gezondheid. Ze kreeg een TIA (een kortdurende beroerte) en leeft nu met niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Ook werd ze na twee zware heupoperaties rollator- en stokafhankelijk. Ze zocht hulp en leerde — met vallen en opstaan — veel over zichzelf. Uiteindelijk leidde dit tot acceptatie van het feit dat het leven niet meer zou worden zoals het was en dat gaf veel rust en ruimte.
Jolanda:
“In mijn werk als arbeidsdeskundige bracht ik advies uit over het werk van mensen met beperkingen en of dat nog passend was. Ik merkte toen dat sommige mensen hun beperking(en) niet konden accepteren en dat zij daarom hun vertrouwde werk niet konden loslaten. En toen overkwam het mij zélf en ook ik accepteerde niet dat het leven anders was geworden. Ik heb lang gedacht dat ik wel weer terug kon keren naar mijn oude niveau. Ik had zowel cognitieve beperkingen (problemen met het denken) als fysieke beperkingen en beiden hadden meer invloed dan ik dacht. En bovendien ontdekte ik dat de combinatie van beide soorten beperkingen ook een energetische beperking tot gevolg had. En vooral die laatste ging me heel erg in de weg zitten… Ik had zo’n behoefte aan rust.”
Wat heb je toen gedaan?
“Ik was altijd een aanpakker en een multitasker maar ik liep steeds meer vast. Hoe meer ik probeerde alle ballen in de lucht te houden, hoe slechter het ging. Constante vermoeidheid, weinig energie en steeds het gevoel hebben dat ik tekortschoot. Dat leverde steeds meer frustratie en een gevoel van moedeloosheid op.
Uiteindelijk heb ik hulp gezocht. Ik heb de afgelopen jaren verschillende soorten begeleiding gehad, o.a van een neuropsycholoog en een NAH-coach. En daar heb ik heel veel aan gehad. Het was een proces van — soms zelfs letterlijk — vallen en opstaan. Ik ben mezelf een aantal keer flink tegengekomen, maar ik leerde steeds beter opstaan na het vallen. Leren omgaan met beperkingen ís gewoon niet makkelijk. En dat heeft ook echt tijd nodig, want het is een groeiproces. Ik kreeg mooie aanrijkingen — en die heb ik aangepakt — maar je moet het natuurlijk wel zélf doen, want anders verandert er niets.
Ik heb nog steeds last van overprikkeling, vooral door geluid. Ik kan nog steeds niet veel tegelijk en moet mijn energiepeil altijd goed in de gaten houden, maar daar heb ik nu vrede mee. Ik heb zelfs mijn werk uiteindelijk kunnen loslaten. Ik had nooit gedacht dat ik op latere leeftijd nog zoveel inzichten en groei zou doormaken, maar ik begin echt aan een nieuw hoofdstuk van mijn leven en ik heb er heel veel zin in.”
Hoe heb je die rust en ruimte gecreëerd?
“Ik sta van nature graag klaar voor anderen, ik vind het lastig om ‘nee’ te zeggen en gaf mijn grenzen niet altijd goed aan. Dat doe ik nu anders. Ik zeg niet meer toch maar ‘ja’ als ik eigenlijk een rotdag heb. Want daar heb ik alleen mezelf mee en uiteindelijk is de ander er ook niet mee geholpen toch? En wat ook een eyeopener was: ik hoef niet altijd ‘aan’ te staan. Toen ik nog werkte ging ik niet meer ‘uit’ in mijn hoofd en dat is zeker voor mensen met NAH niet fijn.
Ik plan nu beter, maak niet teveel afspraken op een dag en creëer meer tijd voor mezelf. Ik wandel iedere dag (met rollator), doe wat vrijwilligerswerk en maak meer tijd voor sociale activiteiten. Ik laat me daarbij leiden door hoe ik me voel. Dit alles geeft mij rust en ruimte in mijn hoofd. Langzaam is bij mij het besef en de acceptatie gekomen dat de dingen niet meer kunnen zijn wat ze ooit waren. En dat maakt veel verschil, want pas als je dat accepteert kun je gaan kijken wat er dan nog wél kan.”
Steun bij je leven 2.0
Tip van Jolanda: “Loop je vast? Ga op zoek naar hulp. Als je niet weet waar je moet beginnen, ga dan eerst eens naar je huisarts. Kijk eens rond in de support-zoeker van Mijn Leven 2.0. Of maak een afspraak met een van de ervaringsdeskundigen.”
